4. Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna
Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna to wydarzenie mające na celu uchwycenie współczesnego stanu wiedzy o instrumentach muzycznych w Polsce poprzez prezentację dorobku środowisk badawczych, ukazanie bogactwa zbiorów państwowych i prywatnych kolekcji instrumentów muzycznych, omówienie potrzeb i problemów poszczególnych dyscyplin, wyznaczenie kierunku dalszych badań oraz utworzenie siatki istotnych dla współpracy kontaktów. To pierwsza ogólnopolska platforma dla wymiany wiedzy i doświadczeń osób zajmujących się w Polsce instrumentarium muzycznym w różnych dziedzinach nauki, sztuki, muzealnictwa, konserwacji zabytków, edukacji i animacji kultury.
Tematem przewodnim 4. edycji Konferencji były instrumenty muzyczne regionów polskich Karpat. Wydarzenie miało się odbyć w dniach 11-13 września 2020 r. w Muzeum Miejskim w Żywcu oraz na Starej Plebanii w Jeleśni. I chociaż sytuacja epidemiologiczna skutecznie pokrzyżowała organizatorom plany, gdyż liczne spotkanie uczestników nie mogło się odbyć w pierwotnie założonej formie (nie wspominając o nieodżałowanej potańcówce w jeleśniańskiej Starej Karczmie), Konferencja została zrealizowana w zmienionej formie, opartej w dużej mierze o wywiady etnograficzne zrealizowane przez dr Magdalenę Kwiecińską i Sylwię Plucińską z Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem (Podhale, Spisz) oraz Agatę i Przemysława Ficków z Fundacji 9sił z Jeleśni (Beskid Żywiecki, Beskid Śląski), a także o nagrania zrealizowane i nadesłane przez uczestników Konferencji.
Efekty możecie Państwo zobaczyć na stronie konferencjainstrumentologiczna.pl. Znalazły się na niej także wszystkie wystąpienia uczestników trzech poprzednich edycji – łącznie ok. 180 filmów o tematyce instrumentologicznej. Zapraszamy!
Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Galeria dźwięków
Instalacja muzyczna, zrealizowana na terenie Starej Plebanii w Jeleśni przez Pawła Romańczuka (Małe Instrumenty) i Igora Gawlikowskiego we wrześniu 2020r. Projekt współfinansowany jest ze środków firmy Żywiec Zdrój S.A. w ramach programu grantowego Lokalne Inicjatywy Społeczne Żywiec Zdrój-edycja 2020 oraz dotowany z budżetu Urzędu Gminy Jeleśnia.
Dudyzywieckie.pl
Strona internetowa poświęcona w całości najbardziej charakterystycznemu instrumentowi ludowemu Żywiecczyzny, zrealizowana przez Przemysława Ficka w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Kultura w sieci. Dowiecie się z niej o historii i budowie instrumentu, prześledzicie od początku cały proces ich powstawania, przeczytacie o słynnych dudziarzach i budowniczych dud, posłuchacie i obejrzycie nagrania najlepszej muzyki dudziarskiej. Na stronie znalazły się także lekcje gry dla początkujących.
Adres strony: www.dudyzywieckie.pl
Muzyka Beskidu Żywieckiego
Cykl zajęć mających przybliżyć dzieciom i młodzieży z Beskidu Żywieckiego wiedzę o tradycyjnych instrumentach i folklorze muzycznym górali żywieckich realizowany przez Przemysława Ficka – muzyka, folklorystę, pedagoga, budowniczego instrumentów ludowych.
W ramach zajęć odbywają się warsztaty budowy instrumentów pasterskich, podczas których uczestnicy samodzielnie wykonują proste piszczałki z czarnego bzu, piszczałki wielkopostne oraz fujarki 6-otworowe.
Jednocześnie odbywają się będą zajęcia z gry na tradycyjnych instrumentach beskidzkich, w ramach których uczestnicy uczą się gry na dudach żywieckich oraz na wykonanych przez siebie uprzednio instrumentach pasterskich.
Projekt realizowany będzie aż do roku 2022. Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
Mural Jeleśniański
Przy wsparciu firmy Żywiec Zdrój w ramach programu Lokalne Inicjatywy Społeczne postanowiliśmy upiększyć naszą piękną okolicę muralami związanymi z kulturą tradycyjną Gminy Jeleśnia. Wykonawcą jest znany artysta Maciej Szymonowicz, czyli Etnograff.
Jako pierwszy na przybudówce Szkoły Podstawowej nr1 w Jeleśni powstał wizerunek konia – tradycyjnej zabawki autorstwa Stanisława Lacha z Pewli Wielkiej, nagrodzonego w 1994r. Nagrodą im. Oskara Kolberga za zasługi dla kultury ludowej. Odbyły się także warsztaty dla młodzieży szkolnej, w ramach których każdy uczestnik samodzielnie wykonał koszulkę z motywem przedstawiającym zabawkowego konia.
W następnej kolejności na budynku dawnej wikarówki w Jeleśni powstał obraz słynnego dudziarza Józefa Grenia z Sopotni Małej.
Ponadto na kilku ścianach na terenie gminy, w ramach realizowanego przez Monikę Wróbel stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pojawiła się poezja Magdaleny Zawady oraz słowa pieśni ludowych pochodzących z Gminy Jeleśnia.
Dzięki Fundacji 9sił został także zrealizowany mural na budynku byłego gimnazjum w Koszarawie. Poświęcony jest słynnemu twórcy zabawek ludowych, Władysławowi Sternalowi. Autor, Maciej Szymonowicz (Etnograff), do projektu wykorzystał pracę Moniki Tlałki, która zajęła 1 miejsce w konkursie na „Najciekawszy projekt muralu na budynku byłego gimnazjum w Koszarawie”. Na muralu znalazł się także wiersz Pana Władysława Kimli pt. „Kloskace”
Spotkania z tradycją
Spotkania z tradycją to cykl bezpłatnych prezentacji tradycyjnych instrumentów górali żywieckich oraz warsztatów budowy instrumentów pasterskich, zrealizowanych w szkołach, przedszkolach i instytucjach kultury na terenie Żywiecczyzny przez Marcina Blachurę i Przemysława Ficka, znanych folklorystów, muzyków i budowniczych instrumentów. Celem spotkań było przybliżenie dzieciom i młodzieży tradycyjnego folkloru muzycznego górali żywieckich.
Zadanie dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu EtnoPolska 2019.
Galeria Płot
Wystawa starych fotografii ukazujących ważne momenty z życia wsi oraz jej mieszkańców została dofinansowana z programu „Lokalne Inicjatywy Społeczne Żywiec Zdrój w gminie Jeleśnia”. Głównym celem inicjatywy była integracja społeczeństwa oraz wspólne działanie młodzieży z osobami starszymi. Zwieńczeniem przedsięwzięcia było umieszczenie wystawy na płotach oraz bramach prywatnych posesji wzdłuż ul. Jana Kazimierza w Jeleśni, gdzie można było ją oglądać przez cały maj 2018. Wystawa powędrowała także do Krzyżowej oraz Sopotni Małej, obecnie zdobi otoczenie Urzędu Gminy w Jeleśni.
Kolejną odsłonę Galerii pt. „Uroczystości” można było podziwiać od sierpnia do października 2020r. na terenie Krzyżowej. Następnie powędrowała do Mutnego. W projekt zaangażowana była młodzież z Gminy Jeleśnia. Fotografie pochodziły ze zbioru Gminnego Ośrodka Kultury, P. Grażyny Patery, Marii Waligóry, Stanisława Dunata i Władysława Moca.
Galeria „Uroczystości” powstała we współpracy z Fundacją Dobry Widok i Gminnym Ośrodkiem Kultury w Jeleśni. Wystawa była częścią projektu „Wehikuł Czasu”, realizowanego od września 2019 do sierpnia 2020r. przy wsparciu programu „Europejski Korpus Solidarności”.
Z kolei w 2021r. na ogrodzeniu Szkoły Podstawowej nr1 w Jeleśni pojawiła się galeria zatytułowana „Szlak Twórców”, przedstawiająca sylwetki twórców ludowych żyjących niegdyś na terenie Gminy Jeleśnia. Każda plansza zawiera kod QR, pozwalający za pomocą smartfona przejść do strony internetowej, na której znajduje się więcej informacji o twórcach. Autorką wystawy jest Monika Wróbel Fąfrowicz, a projekt zrealizowano w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
Wakacje z dudami
Wakacje z dudami, czyli letnia szkoła tradycji Beskidu Żywieckiego, to wakacyjne warsztaty gry, śpiewu, tańca i rękodzieła tradycyjnego, a także wykłady, spotkania, prezentacje, koncerty i potańcówki, które odbywały się w sierpniu 2018 i 2019r. przy dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Zapraszamy do obejrzenia relacji z kolejnych edycji:
Potańcówka przy dudach
Co kilka miesięcy, wspólnie z Cechem Dudziarzy Żywieckich i Fundacją Energia Społeczna, organizujemy potańcówki, na których dudy grają pierwsze skrzypce – tak, jak to dawniej bywało. Warto zaglądać!
Relacje foto i video oraz bieżące informacje znajdą Państwo na stronie
https://www.facebook.com/przydudach
Zaduszki Jeleśniańskie
2 listopada 2014 roku rozpoczęliśmy cykl spotkań, w ramach których przybliżamy sylwetki nieobecnych już wśród nas osób tworzących historię naszej gminy.
- I Zaduszki Jeleśniańskie. Wspomnienie Magdaleny Zawady
- II Zaduszki Jeleśniańskie. Władysław Skórzak
- III Zaduszki Jeleśniańskie. Adam Wróbel
- IV Zaduszki Jeleśniańskie. Muzykanci
- V Zaduszki Jeleśniańskie. Władysław Kubica
Wieczory w Starej Karczmie
Spotkania z ciekawymi ludźmi, koncerty, opowieści w niepowtarzalnym klimacie jeleśniańskiej karczmy.
- Matsumoto Zoku i Józef Broda – sierpień 2015
- Ło strzigak, łutopcak i ło tym, co downij ludzi strasyło – marzec 2015
- Kapela Byrtków, Skład Niearchaiczny, Kapela Maliszów – listopad 2016
- Koncert Masala Soundsystem – październik 2021
Dzień na Starej Plebanii
…czyli plenerowa impreza przed budynkiem Starej Plebanii w Jeleśni. Warsztaty, spotkania, muzyka, leżaki, dobre jedzenie i mnóstwo atrakcji dla starszych i młodszych to nasz pomysł na dobrze spędzone niedzielne popołudnie.
Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji:
…czyli Gmina Jeleśnia w opowieściach mieszkańców.
Od grudnia 2016 do czerwca 2017 pomysłodawcy akcji, Krystyna Walas i Przemysław Ficek z pomocą rodziny i przyjaciół zorganizowali na terenie Gminy Jeleśnia cykl kameralnych spotkań, podczas których osoby starsze spotykały się przy jednym stole z młodzieżą i dzieliły się swoimi wspomnieniami z młodych lat. Jednocześnie grupa młodych, entuzjastycznych wolontariuszy, uzbrojona w urządzenia rejestrujące, odwiedziła Seniorów w różnych częściach naszej gminy i przeprowadziła z nimi długie rozmowy.
Zapraszamy na stronę projektu: https://historiezzaplota.wordpress.com/
Wehikuł Czasu
Projekt historyczny, zrealizowany we współpracy z Fundacją Dobry Widok przy wsparciu Europejskiego Korpusu Solidarności. Od września 2019 do sierpnia 2020r. młodzi uczestnicy zapoznawali się z historią Żywiecczyzny, przygotowywali tablice informacyjne, które finalnie stanęły przy fortyfikacjach w Krzyżowej i Przyborowie, a także gromadzili archiwalne fotografie, których kopie latem 2020 roku wystawione zostały w plenerze w ramach Galerii Płot.
Szkoła Mistrzów Tradycji
W ramach programu organizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca, otrzymaliśmy dofinansowanie na przeprowadzenia warsztatów gry na dudach i skrzypcach z kapelą braci Byrtków z Pewli Wielkiej.
W warsztatach wzięło udział łącznie 19 uczestników: 2 mistrzów, 2 asystentów, 9 uczniów na skrzypcach oraz 6 na dudach.
Zajęcia, prowadzone przez Edwarda i Władysława Byrtków oraz Przemysława Ficka i Marcina Pokusę, odbywały się w dniach 12, 19 i 26 lipca i zakończone zostały wspólnym koncertem mistrzów i uczniów na scenie żywieckiego amfiteatru w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej.
Zapraszamy do obejrzenia zdjęć i filmu z warsztatów.
Promocja kultury polskiej za granicą
W ramach działalności statutowej Fundacji podejmujemy współpracę z organizacjami z całej Europy, m.in. z Instytutem Polskim w Budapeszcie, Polonia Nova (Węgry), Stockwell Partnership, Grupą Artystyczną KaMpe czy Poles Connect (Wielka Brytania), aby promować kulturę polską za granicą na festiwalach, targach i wydarzeniach takich, jak:
- A Hagyományok Napja / Day of Traditions w Budapeszcie (13.06.2018)
- V4 Évadzáró Ünnep w Budapeszcie (30.06.2019)
Polish Heritage Days 2019 in Lambeth w Londynie (11.05.2019)
- Festiwal Poezji Słowiańska Brosza w Londynie (4-8.10.2017)
- Culture Without Borders w Londynie (29.10.2016)
- Wystawa Jeleśniańskiego zdobnictwa bibułkowego w Budapeszcie (październik 2021)
Kapela Byrtków – monografia
Płyta została wydana przez Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku – Białej, przy współpracy z Fundacją 9sił. Znalazły się na niej archiwalne nagrania ze zbiorów Polskiego Radia oraz Instytutu Sztuki PAN, a także nagrania współczesne ze zbiorów ROK w Bielsku – Białej – łącznie 58 utworów. Wyboru nagrań dokonali Dariusz Kocemba i Przemysław Ficek.
Wydawnictwo jest cennym zbiorem pieśni i melodii żywieckich wykonywanych przez wybitnych, nieżyjących już muzyków: Karola Byrtka i Władysława Plutę, oraz ich kontynuatorów, Edwarda, Władysława i Józefa Byrtków z Pewli Wielkiej. Towarzyszą im soliści z Pewli Wielkiej: Alina Piecha, Eleonora Gabryś, Anna Dybczak, Anna Dunat, Franciszek Karcz, Krystyna Byrtek oraz Władysława Byrtek, pojawia się również Zespół Pieśni i Tańca Gronie z Żywca. Całość została uzupełniona tekstami prof. Piotra Dahliga i mgr Aliny Kopoczek oraz zbiorem archiwalnych fotografii. Wydawnictwo zostało dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolberg 2014 – Promesa”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.
Skład Niearchaiczny – debiut płytowy
Album zawierający utwory inspirowane muzyką Beskidu Żywieckiego powstał dzięki współpracy Fundacji 9sił z Instytutem Muzyki i Tańca w ramach programu „Muzyka tradycyjna – debiut fonograficzny”.
Zapraszamy do posłuchania: skladniearchaiczny.bandcamp.com
Kiermasze rękodzieła
W grudniu 2014 po raz pierwszy zorganizowaliśmy jarmark świąteczny, aby umożliwić lokalnym twórcom prezentację i sprzedaż swoich prac. Dziś organizujemy je przy okazji każdego większego wydarzenia kulturalnego, które organizujemy, zarówno w kraju jak i za granicą. Jeśli chcecie Państwo wystawić swoje prace, prosimy o kontakt. Dla wszystkich starczy miejsca :)
Jeśli chcecie Państwo być na bieżąco z naszymi działaniami, zapraszamy na naszego facebooka:
Fundacja 9sił Jeleśnia 